Jelle Een onderwerp wat interessanter is bestaat bijna niet. Wat is zelfvertrouwen? Waar zit het precies en hoe verhoog ik het? Vragen die ook meespeelden toen ik sportcoach was. Jarenlang heb ik basketbal training gegeven aan jongens die vreselijk ambitieus waren en voor wie zelfvertrouwen van cruciaal belang zou kunnen zijn. Ik zal nooit vergeten dat ik een jongen coachte (laten we hem Jelle noemen), die onwaarschijnlijk goed kon schieten. Tijdens de trainingen won hij elk schotwedstrijdje en een eredivisiecontract leek op hem te wachten. Maar in de wedstrijden verdween hij compleet. Als hij al schoot, dan miste hij vaak. Hij maakte onnodige fouten en hij zat meer op de bank dan dat hij in het veld stond. Hij begreep dat. Hij was de eerste die het aangaf als hij niet goed speelde. Een week speelde wij tegen een team uit Rosmalen (vreselijk goed team) en hij speelde verschrikkelijk. Wij wonnen de wedstrijd nipt, maar Jelle en ik waren gefrustreerd over zijn spel. De week erna speelden we met het tweede team tegen dezelfde tegenstander. Jelle speelde mee. En toevallig viel ik in voor de coach van dit team. Kortom: een slechter team, maar dezelfde tegenstander, dezelfde coach en dezelfde Jelle. Alleen dit keer wonnen we glorieus! Jelle scoorde 63 punten, had twee dunks en versloeg het team zo ongeveer alleen. Onnodig om te zeggen dat Jelle en ik daarna behoorlijke gesprekken hebben gevoerd. Hoe kon het toch dat hij tot dit in staat was in een onbekend team en niet in zijn eigen? Als psycholoog ging ik heel therapeutisch en uiteindelijk in dit geval, onzinnig te werk. Jelle voelde zich duidelijk in het eerste team niet belangrijk genoeg. Zijn positie als leider stond ter discussie en eindeloos op de bank zitten hielp ook niet. Daarnaast hielp mijn gedrag hem ook niet. Ik was teleurgesteld en ik gedroeg me kribbig en ongeduldig. Na wat nadenken en uitzoeken, heb ik een- uiteindelijk hele simpele- regel gevonden en toegepast. Wij mochten in het team geen driepunter schieten als de bal niet vijf keer gepasst werd. De uitzondering was dat Jelle als enige ten alle tijden wél mocht schieten. Dit heeft hem geholpen om niet alleen zichzelf te positioneren binnen het team, maar ook om zijn vertrouwen te verhogen en zijn spel te verbeteren. Concluderend na al dit basketbal-gezwets is dat zelfvertrouwen natuurlijk door veel intrinsieke variabelen wordt beïnvloed. Het is iets wat heel diep in je ligt. Zelfvertrouwen wordt grotendeels in de puberteit en de adolescentie gevormd. Vaak moet men teruggaan naar die tijd om een zelfbeeld aan te pakken. Maar het systeem en de voorwaarden waar jij je in bevindt, zijn ook van grote invloed. En soms kan hier variaties in aanbrengen al meer dan genoeg effect hebben.